Pistonlu bir soğutma kompresörünün ana elemanları ile bunların imal ve dizayn özellikleri aşağıda özetlenmektedir:
Bir soğutma kompresöründe en kötü ve zorlu çalışma şartlarına maruz kalan (bilhassa basma klepesi) ve buna karşın yaptığı işten en az fedakarlık yapılabilecek eleman kompresör klepeleridir. Ayrıca, kompresörün volumetrik verimiyle sıkıştırma işleminin verimliliğini etkilediğinden, emiş ve basma klepelerinin konstrüksüyonu, kompresörün dizaynını da çok etkiler. Bu nedenle, klepeler kompresörün en önemli elemanı olarak nitelendirilebilir. İyi bir klepe dizaynında aranan özellikleri şöyle sıralamak mümkündür:
- Sağlam, dayanıklı ve uzun ömürlü olması, ki bu hem kullanılan malzeme cinsine hem de çalışma şartlarına bağlı bir husustur.
- Klepedeki basınç kaybının az olması.
- Geçişin aksi yönündeki akışların asgari seviyede olmasıdır.
Basınç kaybı soğutkanın geçiş hızı arttıkça artacaktır ve belirli seviyeleri geçmemelidir. Bu hız seviyeleri amonyak kompresörlerinde 60 m/san, ve R-12, R-22 kompresörlerinde 45 m/san, değerlerini aşmayacak tarzda bir klepe dizaynı seçilmelidir. Diğer yandan soğutkan gazın keskin yön değişimleri de basınç düşümünü arttırmaktadır ve bu nedenle bundan kaçınılmalıdır. Ayrıca, klepelerde “zorlu geçiş” veya “dar boğaz” etkisi (wire drawing) meydana getirebilecek ve aşırı klepe basınç kaybı ile aşırı geçiş hızına neden olabilecek konstrüksüyonlardan kaçınılmalıdır. Bu amaçla, geçiş kesitleri mümkün olduğunca geniş tutulmalı, klepeler kolayca ve az bir basınç farkıyla açılabilmeli, klepeden geçerken gazın akış yönü mümkün mertebe değişmemelidir. Klepe dizaynının geçiş yönünün tersi yönünde, geriye doğru akışı önleyici karakterde olması, yani seri ve sıkı kapanışlı olması da çok önemlidir. Klepelerin kolayca açılabilmesi ve seri-çabuk kapanabilmesi, klepe kütlesinin az olması ve hafif malzemeden yapılması, kursunun da kısa olması ile sağlanabilecektir. Seri açılıp kapanmayı sağlamak üzere klepeler baskı yayı ile teçhiz edilmektedir. Bunlardan başka, klepelerin sessiz çalışması, kendi kendine -dış etki olmaksızın- açılıp kapanabilmesi, klepe dizayn ve yerleştirilmesinde kompresörün üst-ölü silindir hacmini fazla arttırmaması beklenecektir.
Bugünkü soğutma kompresörlerinde en çok rastlanan klepe tiplerini 3 grupta toplamak mümkündür:
Soğutma kompresörlerinde kullanılan ilk ve en eski klepe tipi olup yavaş hareketli bir karaktere sahiptirler. Bu nedenle ağır devirli kompresörler için uygun bir klepe tipidir. En önemli özelliği konulduğu yüzeyle aynı düzeyde tutulabilmesidir ki bu husus, kompresör silindir ölü hacminin asgari seviyeye indirilebilmesinin mümkün olabileceği anlamını taşımaktadır.
- Halka plaka veya disk plaka tipi klepeler
Bu tür klepeler hem emiş hem de basma klepesi olarak, alçak veya yüksek hızlı kompresörlerde başarıyla kullanılmaktadır. Bu klepelerin genellikle yay baskılı olarak ve nadiren da yüzer halka şeklinde uygulandığı görülmektedir. Klepe elemanı, yuvarlak bir diskten veya iç içe birkaç halkadan meydana gelmektedir ve klepe elemanlarının hareketini sınırlayıcı bir mesnet konulması uygun olmaktadır. Bu tip klepelerin daha ziyade silindir gömlekli tip kompresörlere uygulandığı dikkati çekmektedir.
- Yaprak tipi-Esnek klepeler (Flexing-Reed)
Değişik konstrüksüyonu havi pek çok türü bulunan bu tip klepeler bugün soğutma kompresörlerinde en fazla kullanılan klepe çeşididir. Klepe yaprağı tamamen serbest veya bir ucundan tespit edilmiş şekilde dizayn edilmekte ve klepenin hareketini sınırlayıcı bir mesnet bulunmaktadır. Klepe yaprağının kendisi aynı zamanda yay görevini de yapmaktadır. Yaprak tipi klepelerin en sık rastlanan iki türünden, şerit yapraklı tip (Feather valve) daha ziyade büyük kompresörlerde, hareketli dil tipi (Flapper valve) ise küçük kapasiteli kompresörlerde çok kullanılmaktadır. Diyafram klepe adı verilen bir başka türün de değişik kapasiteli kompresörlerde kullanılmakta olduğu görülmektedir.
Bilhassa büyük kapasiteli kompresörlerde, aşırı sıvı soğutkan geçişi ihtimaline karşı, hasarın önlenmesi amacıyla klepe sınırlayıcı mesnetin de yay baskılı olarak yapıldığı görülür. Böylece, mesnet elemanının yayı aşırı darbede esneyerek bu darbeyi söndürmeye yardım eder.
Kompresörlerde, çıkış klepeleri çoğunlukla silindir kapağına yerleştirilir. Emiş klepeleri ise silindir kapağına yerleştirilebildiği gibi piston başına da konulmaktadır. Büyük kompresörlerin klepeleri müstakilen değişebilir tarzda dizayn edilmektedir. Küçük kapasiteli kompresörlerde ise emiş ve basma klepeleri çoğunlukla bir valf pleyti üzerinde toplanmış durumdadır.